MNMweek

Volgens onderzoeker Hans Luyten kun je de enorme chat-activiteit van jongeren niet los zien van hun leesvaardigheid. Hij vergeleek de samenhang van chatten en leesvaardigheid in verschillende landen. Het lezen van jongeren gaat gemiddeld genomen achteruit.  Bron  AD  Leesvaardigheid achteruit door chatten: ‘Zijn veel oppervlakkiger gaan lezen’ Woordenschat verbanden leggen - per definitie - de mate - opleidingsniveau - trend - keerzijde Leerdoel Ik kan uitleggen hoe de onderzoeker het verband heeft aangetoond. Opdracht 1 - Vragen 1. Wat wordt bedoeld met complexere teksten? 2. Wat wordt bedoeld met verbanden leggen? 3. Wat wordt bedoeld met oppervlakkig lezen? 4. Wat zijn volgens de onderzoeker belangrijke verschillen tussen chatberichten en teksten die we doorgaans lezen? 5. Waardoor is volgens de onderzoeker aangetoond dat chatten en leesgedrag samenhangen? 6. Wat zijn volgens de onderzoeker oplossingen? Opdracht 2 - Oorzaak-gevolg Lees de tekst (nog eens) door en geef vijf voorbeeld

maandag Het effect van chatten dinsdag Chinees Nieuwjaar woensdag Make up mag weer meer donderdag Aan de grens van Oekraïne vrijdag De Winterspelen beginnen, Peking neemt geen risico's

Een week geleden beleefde Tonga een grote ramp. Naast de hulp die wordt gebonden, denken onderzoekers al na over hoe we rampen als deze beter kunnen voorspellen en voor kunnen zijn. Bron De Volkskrant  Hoe onderzeese vulkanen als die bij Tonga zo tekeer kunnen gaan (en waarom ze dat meestal niet doen) Woordenschat  prangende - naburige - drukgolven - barometers - doen zich gelden - tektonische platen - magma - hypersone -eruptie - tsunami's - perforeren - naar de filistijnen - seismometer - flank Leerdoel Ik kan uitleggen wat de ramp in Tonga heeft veroorzaakt. Opdracht 1 - Vragen 1. Wat is het doel van de tekst? 2. Bedenk een synoniem voor de uitdrukking zich doen gelden (alinea 2). 3. Wat wordt bedoeld met vriendelijk vulkanisme (alinea 5)? 4. Wat is het voordeel van het water boven onderzeese vulkanen? 5. Hoe kan het water een gevaar worden? 6. Wat zijn de belangrijkste middelen om het gevaar voor te zijn? Opdracht 2 - Experts Vorm een groep van 3-4 leerlingen. Lees de tekst en

Anne Frank. Unknown photographer, Public domain, via Wikimedia Commons Na de terugkeer van haar vader na de oorlog en de publicatie van haar dagboek is altijd de vraag gesteld wie de familie in Het Achterhuis had verraden. Door de tijd heen is in verschillende richtingen gewezen. Onlangs kwamen onderzoekers met nieuw bewijs en een nieuwe naam. Bron AD  Coldcaseteam wijst Joodse notaris als verrader van Anne Frank aan Woordenschat nieuw licht werpen op - omstreden - Joodse Raad - notaris - raadpleegde - biografen - op last van - paperassen - dossier - afschrift - rapport - vooraanstaande - deportatie - status - van de baan zijn - connecties - functionarissen - scenario - wijlen - zich liet ontvallen - voorvoelde - zondeboek - antisemieten - in de kaart spelen - intentie - vermeende - nawoord - relevante Leerdoel Ik kan het bewijs kort toelichten. Opdracht 1 - Vragen 1. Wat moet in een inleiding van een tekst staan? 2. Voldoet de eerste alinea van de tekst daar aan? 3. Wat zijn de bewij

Je kunt je taal afzwakken zodat iets minder erg lijkt. Ook in de voedselindustrie doen we dat. Vooral als het om de consumptie van dieren gaat. Wakker Dier verzamelt jaarlijks voorbeelden van verhullend taalgebruik en maakt ze wereldkundig met een verkiezing. Lees in de tekst over de keuze van dit jaar. Bron AD Wakker Dier: Dit is het meest verhullende woord van gruwelijkheden in de visindustrie Woordenschat  eufemisme - helderheid scheppen - verhullende - geen rechtdoen aan - domweg - barbaars - couperen - romantisch beeld - het beestje bij de naam noemen - omstreden Leerdoel  Ik kan met voorbeelden uitleggen wat eufemismen zijn. Opdracht 1 - 5w1h Lees de tekst. Noteer daarna de vragen waarop de tekst antwoord geeft. Deze vragen hoeven niet letterlijk in de tekst te worden gesteld. Laat de vragen beginnen met wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Kies na het noteren van alle vragen wat de drie belangrijkste vragen zijn. Opdracht 2 - Eufemismen In de tekst wordt uitgelegd wat eufemi

Huisdieren zijn niet uit onze levens weg te denken. Maar daarom stellen we ook niet graag de vraag naar wat ze kosten en meer nog: wat ze het milieu kosten. Hun ecologische afdruk is veel groter dan we zouden denken. Bron NRC  Je huisdier is een schat… van een vervuiler Woordenschat ecologische - voetafdruk - motorische - capaciteiten - louter - impact - particuliere - daarentegen - niet aflatende - diermeel - restvlees - steevast - carnivoor - domesticatie - lasten en lusten - linea recta - kanttekening - bench Leerdoel Ik kan de kanttekeningen in de tekst ten aanzien van huisdieren kort toelichten. Opdracht 1 - Vragen 1. Welk verband legt de tekst tussen corona en huisdieren? 2. Welke positieve effecten hebben huisdieren? 3. Waarom zijn we ons volgens de tekst niet zo bewust van de ecologische voetafdruk van huisdieren? 4. Welke industrieën zorgen voor die voetafdruk? 5. Wat is een veelgebruikt argument van huisdiereigenaren over die voetafdruk en wat brengt de tekst daar tegenin? 6.

Met de grote tekorten aan donoren zoeken wetenschappers alternatieve manieren om mensen die ernstig chronisch ziek zijn te kunnen helpen. Daarom wordt ook onderzoek gedaan in hoeverre dierlijke organen, na ingewikkelde aanpassingen, kunnen functioneren in het menselijk lichaam. Bron NRC   Amerikaan krijgt genetisch aangepast varkenshart Woordenschat genetisch - gemanipuleerd - casus - langgekoesterde - afstoting - anatomisch - fysiologisch  Leerdoel Ik kan het nieuws kort samenvatten. Opdracht 1 - One minute drawing Lees de tekst. Teken daarna één minuut lang wat je hebt onthouden van de tekst. Vorm vervolgens een tweetal en bespreek jullie tekeningen. Noteer de feedback die krijgt en werk de tekening daarna netjes uit tot een complete getekende samenvatting. Vanzelfsprekend mag je in de one minute drawing en de eindversie wel tekst gebruiken, maar doe dat beperkt.  Opdracht 2 - Vragensamenvatting Vat de tekst samen in zeven vragen. In elke vraag gebruik je een woord uit de woordenscha

maandag Man krijgt varkenshart dinsdag Ecologische pootafdrukken woensdag Zacht uitgedrukt (over eufemismen) donderdag Het verraden van Anne Frank vrijdag Wat is er gebeurd in Tonga?

Orthodoxe joden spannen zich in om koosjer (op toegestane wijze) te leven. Ook voor het gebruik van technologie gelden regels. Zelfs voor de niet weg te denken telefoon. Orthodoxe joden willen geen ´smart´ telefoons. Bron Trouw   Opperrabbijnen Israël vechten voor koosjere mobieltjes om ‘geestelijke vernietiging’ te voorkomen Woordenschat orthodoxe - koosjere - brandbrief - rabbijnen - delegatie - achterhoedegevecht - wereldbeeld Leerdoel Ik kan de oproep van de rabbijnen en hun argumenten kort toelichten. Opdracht 1 - Vragen 1. Wat bedoelen de rabbijnen met ´geestelijke vernietiging´ (alinea 1)? 2. Waaraan moeten mobiele telefoons volgens hen voldoen? 3. Welke ontwikkeling vormt volgens hen een bedreiging? 4. Wat wordt bedoeld met het corona-effect? 5. Wat vertelt de tekst over hun stroming binnen het jodendom? 5. Wat zijn de belangrijke argumenten van de rabbijnen? 7. Waarom noemt een Israëlische krant hun inspanningen een achterhoedegevecht? 8. Wat kunnen redenen voor Trouw zijn gew

Iedereen zoekt bij de beperkingen en lockdowns door covid zijn of haar weg om hier zo goed mogelijk mee om te gaan. In dagblad Trouw stond een reportage over een groep die alle ongemakken van zich af schreeuwt op het strand. "Krijsen aan zee" noemt de initiatiefnemer het. Bron  Trouw  Coronafrustratie? Deze mensen schreeuwen het er lekker uit aan zee Woordenschat sores - ritueel - onbarmhartige - expressie - fysiek - uitgelezen (moment) - jolijt - jolige - gruntend - briesend - jengelend - lammycoat - catharsis - zzp'ers - gevisualiseerd - aard - banale Leerdoel Ik kan uitleggen waarom het schreeuwen volgens de coach en de deelnemers werkt. Opdracht 1 - Vragen 1. Welke belangrijke informatie over het "krijsen aan zee" geeft de inleiding je nog niet? Beperk je bij het kiezen van de belangrijke informatie tot vier zaken. 2. Wat bedoelt de coach met de uitspraak dat het een ritueel is geworden? 3. Wat was voor haar de aanleiding om te gaan "krijsen aan zee&

  De spanning neemt toe door Russische troepen aan de grens met  buurland Oekraïne en Russische hulp tegen een opstand in Kazachstan, een ander buurland. Vladimir Poetin, Russisch president, wil koste wat kost geen instabiliteit in de landen om hem heen.  Bron  NOS op 3  De wereld door de ogen van Poetin Woordenschat Koude Oorlog - schuilkelder - grootmachten - kapitalistische - communistische - federatie - raketschild - invloedssferen - hypocriet  Leerdoel  Ik kan toelichten wat Poetin volgens de video wil bereiken. Opdracht 1 - Aanvulzinnen Vat de inhoud van de video samen door de volgende zinnen aan te vullen. Zet ze daarna in een logische volgorde. Voeg eventueel nog enkele zinnen toe om er een geheel van te maken. 1. Poetin wil voorkomen .... 2. In het Westen .... 3. Oekraïne .... 4. Tijdens de Koude Oorlog .... 5. De reactie in het Westen .... 6. Voor Oost-Europese landen veranderde er veel toen .... Opdracht 2 - Deelonderwerpen De video duurt 9 minuten. Bekijk de video in drie d

We willen steeds sneller in onze behoeften laten voorzien. Daarom is de bezorgservice van supermarkten al opgeschaald naar flitsbezorging. De vraag is wat het ons brengt. Bron Dagblad van het Noorden  Boycot die belachelijk decadente flitsbezorgdiensten. Onze winkelstraten knappen ervan op als we weer gewoon zelf onze boodschappen halen Woordenschat decadente - opinie - precaire - cynisch - roekeloosheid - loot aan de stam - particulier - klandizie - impulsaankopen Leerdoel Ik kan de mening van de schrijver over flitsbezorgdiensten toelichten. Opdracht 1 - Omgekeerd Verplaats je in de schoenen van een uitgesproken voorstander van flitsbezorging. In dit geval een ondernemer die flitsbezorging liefst heel populair ziet worden. Geef in een korte tekst (of video) zijn of haar mening met drie overtuigende argumenten. Let er op (zie de tekst van deze les) dat je aan het begin meteen de aandacht trekt en je verhaal sterk afsluit. Opdracht 2 - Kernwoord Lees de tekst. Vorm daarna een tweetal e

Nu de scholen gelukkig weer opengaan en sluiting hopelijk uitblijft, is het tijd om verder te gaan en orde op zaken te stellen. Leraar Ton van Haperen vraagt aandacht voor het nog onopgeloste probleem van de smartphone. Bron  NRC  Corona is bijna de school uit, nu de smartphone nog Woordenschat destructieve - surveillanten - quasi - dopamine - dominantie - roes - vervreemding - zingeven - aardse - perspectief - konijn in de koplampen - rendement Leerdoel Ik kan de argumenten van de schrijver kort benoemen. Opdracht 1 - Voorbeelden De schrijver laat met verschillende voorbeelden zien dat de invloed van de mobiele telefoon groot en bijna onomkeerbaar is. Kies twee voorbeelden waarvan je vindt dat ze overtuigen. Leg uit waarom je dat vindt. Kies ook twee voorbeelden die je minder geslaagd vindt. Leg uit waarom je dat vindt.  Opdracht 2 - Oneens Stap in de schoenen van iemand die het niet eens is met de schrijver. Vul vanuit dat perspectief de volgende zinnen aan. Probeer daarbij de argum

maandag Alle telefoons de school uit! dinsdag In 10 minuten je boodschappen thuis: moet je het willen? woensdag Terug naar ´Koude Oorlog´? donderdag Schreeuw het er even uit, op het strand, richting zee vrijdag Koosjere telefoons

Vaak is al over een geheel of gedeeltelijk permanent vuurwerkverbond gesproken. Na nieuwjaar laait de discussie altijd op. Nu het tijdelijke verbod op grote schaal werd overtreden, is voor sommigen de maat echt vol. Vuurwerk leidt tot slachtoffers, materiële schade en overlast voor dieren. Lees in het artikel wat voor- en tegenstanders van een blijvend algeheel verbod vinden. Bron Het Parool  Klaver en Ouwehand zijn het zat: ‘In 2022 permanent vuurwerkverbod’ Woordenschat gerelateerde - aangescherpt - particulieren - materiële - branche - wrang - symbolisch - innovatieve - permanent Leerdoel Ik kan belangrijke argumenten in de vuurwerkdiscussie benoemen. Opdracht 1 - Argumentenschema Lees de tekst. Onderzoek daarna welke argumenten in de tekst staan. Doe dat als tweetal, waarbij de een de alinea´s met een even nummer en de ander die met een oneven nummer nader bekijkt. Maak daarna samen een schema met links de argumenten voor- en rechts de argumenten tegen het verbod. Opdracht 2 - Vij

Toen de covid-pandemie ons overviel, dachten veel mensen opnieuw na over hun relatie tot de natuur en de aarde. Het was vreemd dat een ziekte zo kon ingrijpen in alles. Sommigen hoopten dat we hierdoor anders, rijker zouden leren kijken naar de wereld. Minder overtuigd van onze eigen kijk. Filosoof Eva Meijer schrijft in onderstaand essay hoe betrekkelijk en persoonlijk ieders kijk op de wereld is. Kijk en luister maar naar muizen.  Bron De Volkskrant  Inleven is de sleutel tot beter samenleven Woordenschat  microgemeenschap - mondiale - uitgevlakt - geologische - biodiversiteit - rede - ecologische - publieke debat - credo - logica - jargon - maatstaf Leerdoel   Ik kan toelichten over welke thema´s de muizen de schrijver doen nadenken. Opdracht 1 - Bekend, belangrijk, benieuwd Lees het essay en noteer wat je al bekend was, wat je net als de schrijver ook belangrijk vindt en wat je nieuwsgierigheid wekt. Wissel van de drie categorieën (bekend, belangrijk, benieuwd) één voorbeeld uit me

  De film Don't look up laat zien hoe ontvankelijk we wel of niet zijn voor (de klimaat)crisis. De ontvangst van de film verschilt enorm. Bron RTL Nieuws  Waarom klimaatwetenschappers fan zijn van Don't Look Up (en filmcritici niet) Woordenschat satirische - hekelen - accurate - respons - urgentie - beeldvorming - voor het voetlicht brengen Leerdoel Ik kan de uiteenlopende reacties op de film toelichten. Opdracht 1 - Vragen 1. Wat is het thema van de film? 2. Wat is de boodschap van de film? 3. Hoe worden klimaat wetenschappers geportretteerd in de film? 4. Hoe worden media geportretteerd in de film? 5. Wat zijn belangrijke argumenten in lovende kritieken van de film? 6. Wat is de kritiek op de film? Opdracht 2 - Samenvatting Vat het artikel samen in maximaal vier zinnen. Maak in de zinnen gebruik van alle woorden van de woordenschat. Opdracht 3 - Satire De film is satirisch. Geef voorbeelden uit het artikel waaruit blijkt wat de film satirisch maakt.

Hiphop wint aan populariteit. En dat heeft behoorlijke invloed op kleding die jongeren dragen en de rol die straattaal speelt. Bron  NOS  Hiphop van Nederlandse bodem gaat dik Woordenschat gemanifesteerd - gage - bivakkeren - artistieke - rebelse - instituties Leerdoel Ik kan de oorzaken van de populariteit van hiphop toelichten. Opdracht 1 - 5w1h-vragen Vat de tekst samen in vragen naar wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Zorg dat alle belangrijke deelonderwerpen in je vragen voorkomen. Je hoeft de vragen niet te beantwoorden. Vergelijk daarna met een klasgenoot jullie vragen en bespreek kort de antwoorden. Opdracht 2 - Toets Vorm een viertal en stel met elkaar een toets van tien vragen samen. Zorg dat in de toets alle belangrijke zaken aan bod komen. Je kunt als je opdracht 1 hebt uitgevoerd gebruikmaken van die vragen. Opdracht 3 - Leenwoorden Het artikel is doorspekt met leenwoorden. Maak een overzicht en noteer achter elk leenwoord de betekenis.

Na een lange formatie is een nieuw kabinet gevormd. De nieuwe ministers en staatssecretarissen gaan binnenkort aan het werk. De ministeries zijn onveranderd. In het verleden werden nog wel eens nieuwe ministeries in het leven geroepen. Bron Metro Nieuws Het nieuwe kabinet: dit zijn de nieuwe ministers op een rij Leerdoel Ik kan kort de taken van ministeries, de minister-president, ministers en staatssecretarissen toelichten. Woordenschat: ministerie - bewindspersoon - minister-president - premier - minister - staatssecretaris - Rijksoverheid Opdracht 1 -  Je krijgt (samen met enkele klasgenoten) de naam van een ministerie. Lees over dit ministerie op de website van de  Rijksoverheid . Zoek naast deze bron nog een bron over dit ministerie. Schrijf met behulp van de tekst een korte uitleg over het ministerie. Presenteer je uitleg aan de klas. Kies zelf op welke manier je dat doet. Verbeter je uitleg aan de hand van eventuele vragen en feedback van klasgenoten. Opdracht 2 - Mindmap

maandag Een nieuw kabinet dinsdag Hiphop steeds populairder woensdag Don't look up : een geslaagde satire of een mislukte film donderdag Het goede voorbeeld van muizen vrijdag Vuurwerk schrappen

Met een scan zijn onderzoekers erin geslaagd een in doeken gewikkelde mummie te bekijken. Het leverde allerlei nieuwe inzichten op en belooft nog vele ontdekkingen bij andere mummies. Bron De Volkskrant Egyptische faraomummie eindelijk (digitaal) doorgelicht met ct-scanner Woordenschat  amuletten - gordel - kruislings - oudheidkundig - bekommeren - lokale - ethische - implicaties Leerdoel  Ik kan de uitkomsten van het onderzoek toelichten. Opdracht 1 - Kern De tekst bevat negen alinea´s. Vat bij elke alinea de kern samen in één zin. Opdracht 2 - Tijdlijn De tekst vertelt over belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de mummies en archeologisch onderzoek. Zet de belangrijke gebeurtenissen in het artikel met een tijdlijn op een rij. Opdracht 3 - Stiftgedicht Schrijf een kort gedicht over de inhoud van het artikel. Doe dat met een vrij gedicht, een stiftgedicht of een ready made. Bekijk om je geheugen op te frissen online een aantal voorbeelden van stiftgedichten en ready mades

Kort geleden lanceerden de samenwerkende ruimtevaart organisaties ESA, NASA en CSA een ontzagwekkende telescoop om daarmee in de ruimte verder dan ooit te kunnen kijken. Bron De Volkskrant  Geslaagde lancering James Webb-telescoop, die op zoek gaat naar planeten waar leven mogelijk is Woordenschat  telescoop - ontvouwen - aan het licht brengen - dampkring Leerdoel  Ik kan de missie van de James Webb ruimtetelescoop kort toelichten. Opdracht 1 - 5w1h-vragen Vat het artikel samen in 5w1h-vragen. Geef daarna kort antwoord op elke vraag. Wissel daarna je werk uit met een klasgenoot en kijk het werk van elkaar na. Opdracht 2 - Mindmap Vat het artikel samen in een mindmap. Ga daarna op zoek naar één andere bron (tekst, video, infographic) over de missie van de ruimtetelescoop. Lees of bekijk deze bron en vul met de informatie je mindmap aan. Opdracht 3 - Het verhaal van de telescoop Beschrijf de missie vanuit het perspectief van de ruimtetelescoop. Laat de telescoop aan het woord en beschrij

In 2024 moet een nieuw ontwerp van de Europese bankbiljetten in omloop zijn. De Europese Centrale Bank (ECB) laat burgers graag meedenken hoe de biljetten er uit moeten komen te zien.  Bron NU.nl Eurobiljetten krijgen make-over: ‘Moet herkenbaar voor alle leeftijden en achtergronden zijn’ AD   Europese Centrale Bank wil nieuwe bankbiljetten en schakelt hulp van burger in Woordenschat  aandragen - tastbaar - cruciaal - disciplines - identificeren - visuele  Leerdoel  Ik kan de wensen van de ECB voor de nieuwe bankbiljetten toelichten. Opdracht 1 - 5w1h Kies een van de artikelen en vat de inhoud samen in 5w1h-vragen. Wissel ze daarna uit met een klasgenoot en beantwoord de vragen van elkaar. Als je klasgenoot de andere tekst heeft gekozen, mag je die raadplegen bij het beantwoorden van vragen. Opdracht 2 - Wedstrijd De ECB wil uiteindelijk een zo groot mogelijk publiek betrekken bij het ontwerp van de nieuwe bankbiljetten. Schrijf op basis van wat er tot nu toe bekend is een wervende tek

In de V.S. hebben verschillende omstreden monumenten moeten verdwijnen. Onlangs werd onderzoek gedaan naar mogelijke historische objecten in de sokkel onder een beeld van generaal Robert E. Lee. Bron  AD  Geen zeldzame foto vermoorde president Lincoln in tijdcapsule onder beeld generaal Lee Woordenschat  capsule - objecten - Black Lives Matter - sokkel - omstreden - memorabilia - burgeroorlog Leerdoel  Ik kan uitleggen met welk doel tijdcapsules worden gemaakt en hoe ze worden samengesteld. Opdracht 1 - Samenvatten Lees het artikel en de twee artikelen waarnaar wordt verwezen. Bespreek aan de hand van de woorden van de woordenschat de belangrijkste inhoud. Doe dat in een tekst van 150-200 woorden.  Opdracht 2 - Zinnen Vul de onderstaande tien zinnen aan. Bepaal daarna in welke volgorde de zinnen logischerwijs moeten komen te staan door gebruik te maken van de nummers.  1. Generaal Lee heeft .... 2. De zoektocht naar de tijdcapsule is wereldwijd in het nieuws .... 3. Men wist van de ti

We beginnen het nieuwe jaar traditiegetrouw met goede voornemens. Het is altijd spannend hoe lang ze meegaan in het nieuwe jaar. In het onderstaande artikel lees je tips van drie ervaringsdeskundigen en een expert hoe je de kans vergroot dat je echt werk maakt van je goede voornemens. Bron RTL Nieuws  Esther, Aäron en Indy hielden hun goede voornemens wél vol: 'Mijn lijf zei: klaar nu' Woordenschat versloffen - urgentie - intrinsieke - het roer omgooien - radicaal - eetpatroon - morbide - obees Leerdoel Ik kan toelichten hoe je goede voornemens waar kunt maken. Opdracht 1 - Redeneren en verklaren De drie geïnterviewden beredeneren waarom ze hun goede voornemens kozen. Ook verklaren ze waardoor het hun gelukt is om het voornemen te realiseren. Noteer voor alle drie in een schema met steekwoorden en pijlen de redenering en de verklaring die ze geven. Doe dat op de volgende manier: Keuze goede voornemen: ...  ➝ ... ➝ ... Waarmaken goede voornemen: ....  ➝ ... ➝ .... Opdracht 2 - 

  We wensen iedereen al het goede voor het nieuwe jaar! In het nieuwe jaar publiceren we elke week weer lessen bij het nieuws.  De eerste les van 2022 verschijnt op maandag 3 januari.